تولید شیشه خودرو با شفافیت کافی، فاقد کجی و ناراستی و عیوب اپتیکی یکی از چالش‌های فرآیند تولید شیشه به شمار می‌رود. در فرآیند تولید شیشه‌های خودرویی، رعایت پارامترهای مختلف مطابق الزامات و استانداردها با حفظ ایمنی و دقت در انطباق فرم، شکل و انحنا مطابق با بدنه خودروها، حساسیت و اهمیت بسیار زیادی دارد؛ بنابراین تولید شیشه‌های خودرو مستلزم داشتن دانش و توانایی فنی بسیار زیاد و برخورداری از فناوری‌های روز مرتبط است. ایران نیز در حوزه تولید شیشه خودرو حرف برای گفتن دارد حتی در حوزه صادرات این دسته از محصولات نیز ورود کرده است. گروه صنایع شیشه‌گیلان یکی از تولیدکنندگان شیشه خودرو به شمار می‌رود که از سال ۱۳۶۰ فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرده است. این تولیدکننده ایرانی اکنون در کنار سهم ۷۰ درصدی تولید شیشه‌های خودروهای ایرانی و خارجی مونتاژ شده در کشور، سابقه صادرات به کشورهای خاورمیانه و حوزه دریای خزر را نیز دارد. این صنعت به‌رغم پیشرفت زیاد در هر دو بخش فناوری و حجم تولید به‌دلیل طلب‌های عقب افتاده از صنعت خودرو و فقدان برنامه‌ریزی مدیران دولتی با چالش‌های جدی مواجه است.
توانمندی در تولید بیش از ۷۵درصد شیشه‌های روز دنیا
رئیس هیات‌مدیره گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان با اشاره به ایجاد کارخانه‌های شیشه ایمنی شمال و صنایع شیشه گیلان باهدف حضور در بازار تولید شیشه‌های اتومبیل، ساختمانی و صنعتی می‌گوید: در حالی که در آن مقطع زمانی، کشور با پدیده مهاجرت بسیاری از مدیران کارخانه‌ها و همچنین کمبودهای ناشی از جنگ مانند تحریم، نبود برق و ارز روبه‌رو بود، فعالیت خود را شروع کردیم.مهدی تکییان با بیان اینکه آن زمان در ایران تعداد محدودی خودرو تولید می‌شد درنتیجه صنعت شیشه خودرو توسعه چندانی نداشت، اضافه می‌کند: در آن مقطع زمانی خاص در کشور امکانات وجود نداشت و کشورهای دیگر کالا به ایران نمی‌فروختند و به دلیل نبود ارز امکان واردات تجهیزات نیز وجود نداشت؛ بنابراین با کمک متخصصان شرکت شروع به ساخت دستگاه‌ها از جمله اتوکلاو کردیم.
وی با اشاره به شروع فعالیت تولیدی خودروسازان از سال ۱۳۶۷، تصریح می‌کند: در این مقطع، با شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا به ترتیب برای تولید شیشه‌های پیکان و رنو نخستین قرارداد را بستیم؛ به‌مرور نیز شیشه‌های انواع اتوبوس، مینی‌بوس و... را نیز تولید کردیم. تکییان بابیان اینکه باپشتکار جایگاه خود را در بازار به دست آورده و نخستین تولیدکننده‌ای بود که موفق به انعقاد قرارداد برای تولید شیشه پراید و پژو ۴۰۵ شدند، اظهار می‌کند: در اولین نمایشگاه صنعت خودرو که در نمایشگاه بین‌المللی تهران پس از جنگ تحمیلی برگزار شد، به‌عنوان تولیدکننده‌ای شرکت کردیم که تولید بیش از ۷۵ درصد شیشه‌های روز را در اختیار داشت. وی با اظهار اینکه تولید شیشه‌های پراید و ۴۰۵ نیازمند داشتن تکنولوژی خاص خود بود که به دلیل تحریم آن را در اختیار ایران نمی‌گذاشتند، توضیح می‌دهد: با کمک متخصصان شرکت اقدام به ساخت کوره کردیم تا اینکه به دنبال انعقاد قرارداد با شرکت ایران‌خودرو برای تولید شیشه‌های پژو ۲۰۶، در طرح توسعه خود کارخانه ایمن شیشه سپهر را سال ۱۳۸۰ در شهرک صنعتی کاوه راه‌اندازی کردیم؛ این در حالی است که لازمه انعقاد قرارداد با خودروسازان داشتن کارخانه فعال و پاس کردن استانداردها است، اما با اعتمادی که به کیفیت و توان ما داشتند، پیش از شروع طرح توسعه این قرارداد را منعقد کردند.تکییان بابیان اینکه پس از اجرای طرح توسعه اقدام به واردات ماشین‌آلات روز دنیا و دریافت همه استانداردهای لازم کردند، اضافه می‌کند: هدف از ایجاد این سایت جدید، تولید شیشه اتومبیل‌های نسل نو و تامین نیاز صنعت خودرو کشور و تکمیل طرح و نوآوری‌های صنعت ساختمان بود.
تحریم‌ها سد راه همکاری شیشه گیلان با شرکت‌های IVECO و فیات شد
رئیس هیات‌مدیره گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان همچنین اظهار می‌کند: با باز شدن دروازه‌ها، کارشناسان شرکت رنوی فرانسه با همکاری ایران‌خودرو برای انتخاب کارخانه‌های قطعه‌سازی توانمند در تولید قطعات مطابق استانداردهای این شرکت به ایران آمدند.
وی بابیان اینکه آنها شیشه گیلان را به‌عنوان کارخانه تولید شیشه به‌شرط جوینت‌ونچر شدن آن با یک شرکت خارجی مورد تایید رنوی فرانسه، انتخاب کردند، ادامه می‌دهد: پس از مذاکرات طولانی جزو معدود شرکت‌های قطعه‌ساز بودیم که بدون شریک خارجی موفق به اخذ استانداردهای اروپا و رنوی فرانسه برای تولید شیشه خودروی لوگان (ال۹۰) شدیم؛ این قرارداد راه را برای ورود ما به بازارهای اروپا گشود.
تکییان با یادآوری اینکه با شرکت IVECO و فیات به مرحله تایید نمونه و سپس ارسال رسیدند و تولید شیشه خودروهای رنو ۵ و ال۹۰ را به گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان سپردند، می‌گوید: از سال ۱۳۸۴ شروع به صادرات کردیم که در این مسیر با IVECO و فیات ایتالیا وارد همکاری شدیم؛ به این ترتیب بنا بود شیشه را به آنها بفروشیم و پس از تحویل پرفورم‌ها به بانک صنعت و معدن، با دریافت وام ۶ درصدی از این بانک کار را ادامه دهیم که با شروع تحریم‌ها و قطع رابطه بانکی، صادرات متوقف شد.
تکییان با اظهار اینکه همه تاییدیه‌ها و استانداردها را پاس کرده و نمونه کار را ساخته و فرستاده بودند، گفت: اما تشدید تحریم سد راه شد و چون نتوانستیم گشایش اعتبار کنیم، کار متوقف شد و درنتیجه متحمل رکود ناشی از سرمایه‌گذاری‌های سنگین و توقف ماشین‌آلات شدیم. وی می‌گوید: هرچند مدتی صادرات به دلیل تحریم‌ها تعطیل شد و متحمل زیان شدیم، با این حال تمرکز خود را روی خودروهای داخلی گذاشتیم.
ماندگاری در بازار صادراتی نیازمند برنامه‌ریزی مدون و بازاریابی اصولی است
تکییان با یادآوری اینکه تجربه صادرات به عراق را نیز داشته‌اند، اضافه می‌کند: با توجه به نابسامانی ارزی ادامه کار با عراق برای ما توجیه اقتصادی نداشت، ضمن اینکه کار با عراقی‌ها مشکلات خاص خودش را داشت، بنابراین تا سال ۱۳۹۷ صادرات محدودی به عراق داشتیم و از سال گذشته نیز با آنها همکاری نکردیم.
وی درعین‌حال یادآور می‌شود: ازآنجا‌که عراقی‌ها از ما به ریال خرید می‌کردند، ادامه روند برایمان توجیه اقتصادی نداشت و بازار ایران را موقعیت بسیار بهتری می‌دیدیم. رئیس هیات‌مدیره گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان بابیان اینکه به ارمنستان و آذربایجان نیز صادرات داشته‌اند، می‌گوید: به دلیل بی‌برنامگی‌ها و نداشتن برنامه مدون کشور، ناچار به توقف صادرات شدیم.
تکییان با تاکید بر اینکه دولت باید بداند که ماندگاری صادرات و حضور مداوم در بازارهای جهانی نیازمند داشتن برنامه‌ریزی، صرف هزینه، بازاریابی و در صورت لزوم تحمل زیان است، توضیح می‌دهد: اما درست زمانی که صادرکننده پس از سرمایه‌گذاری‌های فراوان جایگاه خود را در بازارهای خارجی می‌یابد، به دلیل سیاست‌های اشتباه دولت، ارتباطاتش قطع می‌شود.
آماده صادرات صنعتی به کشورهای پیشرفته هستیم
با این حال تکییان برای صادرات صنعتی به کشورهای پیشرفته اعلام آمادگی و تاکید می‌کند: نسبت به رقبای خارجی از قدرت رقابت خوبی برخوردار هستیم. فروش شیشه به شرکت رنو، اثبات‌کننده این توانمندی است.
اما وی با تاکید بر اینکه صادرات نیازمند برنامه‌ریزی مدون و داشتن سیاستی باثبات است، تصریح می‌کند: نباید با تغییر دولت، برنامه‌های گذشته کنار گذاشته شوند، چراکه نتیجه آن وضعیت کنونی است که هیچ برنامه مدونی برای صادرات نداریم.
برنامه‌ریزی گروه شیشه گیلان برای صادرات تکنولوژی
تکییان با اشاره به اینکه از سال ۱۳۹۰ کار ساخت ماشین‌آلات و کوره‌های پیشرفته روز دنیا و مشابه نمونه‌های خارجی را شروع کرده‌اند، اظهار می‌کند: کوره‌های لمینت و تمپر یا همان نشکن، از تولیدات گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان هستند؛ اگر دانش فنی و صنعتی ساخت کوره‌ها و ماشین‌آلات را نداشتیم، در سال‌های تحریم نمی‌توانستیم ماندگار باشیم.
وی با اشاره به وجود دستگاه‌های پیشرفته ژاپنی، سوئیسی، آلمانی، فنلاندی، ایتالیایی و کره‌ای در کارخانه‌های گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان، تصریح می‌کند: هیچ‌کدام از این کشورها حاضر به فروش قطعات این دستگاه‌ها به ایران نیستند؛ بنابراین خودمان شروع به ساخت قطعات کردیم و در مواردی نیز که امکان ساخت آن وجود ندارد، قطعاتی مشابه را جایگزین می‌کنیم. با این حال برخی از سیستم‌ها قابل جایگزینی نیستند و در صورت خرابی ناچار به کار با همان شرایط هستیم.
رئیس هیات‌مدیره گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان با همه این تفاسیر از برنامه این گروه برای صادرات تکنولوژی سخن به میان می‌آورد و یادآور می‌شود: همه دستگاه‌ها و تجهیزات را براساس مهندسی معکوس نساخته‌ایم، بلکه در موارد بسیاری با اتکا به دانش فنی خود کار کرده‌ایم.
شیشه گیلان تامین‌کننده ۶۵درصد شیشه‌های ایران‌خودرو
تکییان همچنین درباره مساحت کارخانه‌ها و ظرفیت تولید آنها نیز با اظهار اینکه خط تولید کارخانه ۱۰ هزار مترمربعی شیشه شمال را به دلیل دست‌ساز بودن دستگاه‌های آن و نداشتن توجیه فنی، متوقف کرده‌اند، توضیح می‌دهد: کارخانه شیشه گیلان با ۳۲ هزار مترمربع مساحت و سالن تولید ۱۳هزار مترمربعی قادر به تولید ۷۰۰ هزار ست کامل شیشه خودرو و حدود ۱۵۰ هزار ست برای بازار یدک است.
وی بابیان اینکه در کارخانه امین شیشه سپهر نیز با مساحت ۵۰ هزار مترمربعی و ۲۵ هزار مترمربع سالن تولید حداقل یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار ست شیشه تولید می‌شود، ادامه می‌دهد: از این میزان حدود ۷۵۰ هزار ست را شیشه‌های خودرویی شامل می‌شود.
تکییان با تاکید بر اینکه این شرکت تامین‌کننده ۶۵درصد شیشه‌های ایران‌خودرو و بیش از ۴۰درصد شیشه‌های سایپا است، اظهار می‌کند: همچنین با شرکت‌های کرمان موتور، بهمن موتور و اتوبوس‌سازها نیز کار می‌کنیم.
طلب بیش از ۱۴۰ میلیارد تومانی شیشه گیلان از خودروسازان
وی در نهایت به گلایه از تلاش‌های بی‌ثمر تولیدکنندگان و صادرکنندگان در ایران می‌پردازد و می‌گوید: صنعت به دلیل برنامه‌های اشتباه در وضعیت نامطلوبی است؛ افزایش دو، سه برابری مواد اولیه و قطعات ازجمله مشکلاتی است که دامنگیر صنعت شده است.
تکییان تصریح می‌کند: حتی بازاریان حاضر به ارائه فاکتور برای اجناس فروخته‌شده نیستند، زیرا لحظه‌ای و براساس نوسان نرخ دلار کار می‌کنند. رئیس هیات‌مدیره گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان همچنین تاکید می‌کند: بیش از ۱۴۰ میلیارد تومان مطالبه از خودروسازان داریم. تکییان با تاکید بر اینکه اگر این بی‌برنامگی‌ها نبود، می‌توانستند توسعه بیشتری به کارشان بدهند، می‌گوید: اما با توجه به شرایط کنونی آینده اصلا روشن و قابل پیش‌بینی و برنامه‌ریزی نیست.
شماره روزنامه: ۵۰۲۴
تاریخ چاپ:
شماره خبر: ۳۷۰۷۵۲۲
سلام خداقوت عرض میکنم. من امروز اتفاقی چشمم به شیشه عقب خوردوی ال نود خودم افتاد و با دیدن نشان ایرانی آن بسیار حس افتخارکردمو به دنبال این کارخانه گشتم و مطلب بالا را هم خواندم و بسیار مشعوف و مفتخرم به اینچنین مدیرانی. خداوند به شما قوت و قدرت بدهد و در کارتان موفقیت و گشایش ایجاد کند